Kaldıraçlı İşlem Örneği

Foreks piyasasında gerekli teminat ve kar zarar hesaplamaları her zaman dolar bazlı yapılır. Teminatlarınız hesabınızda dolar olarak tutulur. Her işlem için gereken teminat miktarı, kullanılan kaldıraç oranına, pozisyon büyüklüğüne ve paritenin işlem anındaki fiyatına göre değişmektedir. Türkiye’de mevzuat gereği Kaldıraç oranı en fazla 10:1 (10 katı) olabilmektedir.

İşlem Örnekleri:

Bir işlem açıldığı anda hesabınızdan o işlem için gereken teminat (marjin), pozisyon kapatılana kadar bloke edilir.

Diyelim ki, Avronun dolar karşısında değer kazanacağını düşünüyoruz. Bir döviz çiftinin (paritenin) değerinin yükselmesi demek soldaki para birimi değerinin artması anlamına gelmektedir (Pariteyi bir kesirli işlem gibi düşünürsek pay kısmındaki rakam büyüdükçe kesrin değeri de artar).

EUR/USD paritesinde bir işlem örneği

Parite	EURUSD
İşlem	Alış (Long)
Hacim	1 Lot (İlk Para Birimi Cinsinden 100.000 Birim)
Pozisyon Açma Fiyatı	1.30000
Pozisyon Kapama Fiyatı	1.31000
Açılan Pozisyon Büyüklüğü	(+) 100,000 EUR  (-) 100,000 EUR*1.30000 = (-) 130,000 USD
Yeni Pozisyon (Kapanış) Büyüklüğü	(-) 100,000 EUR (+)100,000 EUR*1.31000 = (+) 131,000 USD
K/Z	131,000-130,000= 1,000 USD
Gerekli Teminat(1:100 kaldıraç ile)	Dolar cinsinden açılmak istenen pozisyon büyüklüğünün 100’de 1’i  => 100,000 EUR*1.30000/100 = 130,000USD/100 = 1,300 USD

1:100 kaldıraçla 1.30000 seviyesinden 1 lot (1 lot soldaki para birimi cinsinden 100,000 birimdir) alış yapalım.

Pozisyon Büyüklüğü = Pozisyon açılış fiyatı x Kontrat büyüklüğü  => 1.30000x100,000 = 130,000 USD

Gerekli teminat      =  Pozisyon Büyüklüğü/Kaldıraç Oranı             => 130,000/100 = 1,300 USD

EUR/USD paritesinde 1.30000 seviyesinden 1 lot alım yapabilmek için gereken 1,300 dolar teminat, Gerekli Teminat olarak hesabımızda tutulur ve 1 lot alım işlemi gerçekleştirilmiş olur. Bu durumda 100,000 EUR almış ve karşılığında 100,000 EUR*1.3000 = 130,000 USD ödemiş oluruz.

1,3000 seviyesinden aldığımız EUR/USD paritesinin 1.31000’ye çıktığını varsayalım. Yani 1 EUR, 1.31000 USD değerine geldi. Biz 1 lot EUR/USD alarak 100,000 EUR almış ve karşılığında 130,000 USD vermiştik. Şimdi bu aldığımız 100,000 EUR’yu, 100,000 EUR*1.31000 = 131,000 USD ye satarsak; karımız 131,000 – 130,000 = 1,000 USD olmaktadır.

Burada dikkat edilmesi gereken nokta; kar-zarar durumumuz kaldıraçlı miktardan, yani örneğimizdeki pozisyon büyüklüğü olan 130,000 USD dolar üzerinden hesaplanmasıdır. Piyasanın lehimize % 1’lik bir hareketi bize 1,300 dolar kazandıracağı gibi, % 1’lik bir aşağı yönlü hareketi ise bize örnekteki teminatımızın tamamı olan 1,300 doları kaybettirebilir.

Pozisyon açabilmek için hesabımızda bulunması gereken minimum teminat tutarından daha fazla para da bulundurabilirsiniz ve bu fazla tutar sizin serbest teminatınız olacaktır.

İkinci para biriminin dolardan farklı olması durumu:

Karşı para biriminiz (paritenin sağındaki para birimi) dolardan farklı ise, işlem sonucundaki kar zararlarınız platform tarafından pozisyon kapatıldığı andaki kurdan dolara çevrilmektedir. 

USD/TRY paritesinde bir işlem örneği

Parite	USDTRY
İşlem	Satış (Kısa)
Hacim	1 Lot (İlk Para Birimi Cinsinden 100.000 Birim)
Pozisyon Açma Fiyatı	1.9100
Pozisyon Kapama Fiyatı	1.9000
Açılan Pozisyon   Büyüklüğü	(-) 100,000 USD  (+) 100,000*1.91000 = (+) 191,000 TRY
Yeni Pozisyon (Kapanış) Büyüklüğü	(+) 100,000 USD (-)100,000 USD*1.90000 = (-) 190,000 TRY
K/Z	191,000-190,000= 1,000 TRY =1,000/1.90000 = 526.31 USD
Gerekli Teminat(1:100 kaldıraç ile)	Dolar cinsinden açılmak istenen pozisyon büyüklüğünün 100’de 1’i => 100,000 USD / 100 = 1,000 USD

Örneğin

USDTRY döviz çiftinde doların Türk Lirasına karşı değer kaybedeceğini düşünen bir yatırımcı satış (short) pozisyonu açacaktır. 1 lot alım yapabilmesi için, 1:100 kaldıraç olduğunu varsayarsak, 100,000 dolar /100 = 1,000 dolar hesabında serbest teminat bulundurması gerekmektedir.

Yatırımcı 1.91000 seviyesinden 1 lot satış yaparsa 100,000 USD vermiş ve karşılığında 191,000 TL almış olmaktadır.

USDTRY paritesi 1.90000 seviyesine düşmüş ve yatırımcı pozisyonunu bu seviyeden kapatmış olsun. Daha önce 100,000 USD vererek; 191.000 TL almıştı. Fiyatın 1.9000’a düşmesiyle 100,000 USD, 190,000 TL olmuştur. Yatırımcı böylelikle bu işlemden (191,000-190,000 = 1.000 TL) kar elde etmiştir. Görüldüğü gibi kar-zarar TL olarak oluşmuştur. Kar zararlar her zaman ikinci para biriminden oluşur. Ancak platformda bütün hesaplar dolar üzerinden tutulduğundan TL cinsinden oluşan bu kar zarar rakamı dolara çevrilerek platforma yansıtılır. Örneğimizdeki kar, 1.000 USD/1,90000= 526,31 USD olarak platforma yansıtılır.

Esas (birinci, soldaki) para dolardan farklı ise, pozisyonunuz için gerekli olan başlangıç teminatı için temel para birimini yine dolara çevirmeniz gerekmektedir.