Ekonomik Verilerin Piyasaya Etkisi

Ekonomik veriler, ekonominin durumunu gösteren sayısal bilgilerdir. Beklentilerden daha olumlu ya da olumsuz gelen veriler döviz fiyatları üzerinde etkili olur.

Ekonomik Verilerin Piyasaya Genel Etkisi:

Birçok yatırımcı veri açıklamalarından önce ve sonra pozisyon alır. Bu durum önemli veriler öncesi ve sonrası, piyasada sert dalgalanmalara yol açabilir. Açıklanan önemli veriler, beklentilerden ne kadar farklı ise fiyatlar üzerinde o kadar ciddi etkilere sebep olur. Aynı anda birden fazla veri açıklandığı durumlarda; beklenenden çok daha farklı gelen veri, beklenene yakın gelen veriye göre daha fazla önem kazanabilir. Beklentilere çok yakın seviyede açıklanan veriler sonrasında piyasada bir süre kararsız bir seyir izlenebilir.

Önemli Ekonomik Veriler

Tarım Dışı İstihdam Değişimi:

ABD’de açıklanan Tarım Dışı İstihdam Değişimi, piyasaları en çok etkileyen verilerden biridir. Aylık olarak ABD’deki ücretli çalışan sayısındaki (devlet memurları ve tarım işçileri hariç) değişimi gösterir. Veri her ayın ilk Cuma günü TSİ  15:30’da açıklanır.

Tarım Dışı İstihdam verisindeki artış ve azalmalar ABD ekonomisinin durumu hakkında fikir verebilecek önemli göstergelerdir. Eğer veri beklenenden daha yüksek gelirse, çalışan insan sayısının arttığını ve ekonominin canlandığını göstereceğinden ABD dolarının değer kazanmasını sağlayacaktır. Verinin düşük gelmesi halinde tersini düşünerek doların güç kaybedeceğini söyleyebiliriz.

İşsizlik Oranı:

İşsizlik oranı, çalışmak istediği halde iş bulamayan yetişkinlerin, nüfusun toplam işgücüne oranıdır. İşsizlik Oranı verisi ekonomi hakkında uzun vadeli bir fikir verir. ABD Merkez Bankası’nın (FED), en önemli görevlerinden biri işsizliği azaltmaya yönelik para politikalarını oluşturmak olduğu için; açıklanan İşsizlik Oranı verisi FED’in alacağı kararlarda etkili olacaktır.

ABD'de İşsizlik Oranı beklenenden daha düşük (iyi) gelirse, bu durum işsizlerin sayısının azaldığını ve ekonominin canlanma eğiliminde olduğunu göstereceği için ABD dolarının değer kazanmasını sağlayacaktır. Verinin yüksek gelmesi ters şekilde doları zayıflatır.

İşsizlik Maaşı Başvuruları:

İşsizlik Maaşı Başvuruları, ülke içinde işsizlik maaşı almak için ilk defa başvuru yapan insan sayısını belirtmektedir. ABD’de haftalık olarak açıklanan bir veridir ve her perşembe TSİ 15:30'da açıklanır. İşsizlik maaşı başvuruları, ekonominin yönü hakkında güncel fikirler verebilir.

ABD'de işsizlik maaşı başvurularının azalması, çalışan sayısının arttığını gösterdiğinden ABD dolarının değer kazanmasını sağlayacaktır. İşsizlik maaşı başvurularının artması ise doların değer kaybetmesine neden olacaktır.

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla:

Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYİH), bir ülke sınırları içerisinde belli bir zaman diliminde üretilen tüm mal ve hizmetlerin değeridir. GSYİH'daki değişim, ülke ekonomisindeki büyümeyi veya daralmayı gösteren önemli bir makro ekonomik veridir.

Bir ülkede GSYH verisinin beklentilerden iyi gelmesi, ekonomik büyümenin hızlandığını göstereceğinden o ülke para biriminin değer kazanmasını sağlar. Tersi durumda ise ekonomik büyümede yavaşlama ve resesyon korkuları artar ve ülke para birimi diğer para birimlerine karşı değer kaybeder.

Yeni Ev Satışları:

Son bir ay içinde satılan birinci el konutların yıllık seviyesini belirleyen veridir. Her yeni konut için sigorta, mobilya, ev aletleri ve dekorasyon gibi ihtiyaçlar olacağı için; yeni konut satışları bu sektörleri de hareketlendirecektir. Yeni ev satışlarının artması, ekonomi hakkında olumlu bir veri olduğu için o ülke para biriminin değerinin artmasına sebep olabilir.

Perakende Satışlar:

Perakende satışlardaki değişimi gösteren veridir. Bu veri, ekonominin büyük bir bölümünü oluşturan perakende satışlarla ilgili olduğu için önemlidir. Perakende satışların artması, ekonomideki canlanmayı gösterdiği için, o ülke para biriminin güçlenmesini sağlar.

Merkez Bankaları

Merkez bankaları para birimlerini doğrudan etkileyecek en önemli kurumlardır. Merkez Bankası bir ülkenin ya da ülkeler birliğinin (AB gibi) para politikasından sorumludur. Merkez Bankalarının en önemli amacı fiyat istikrarını sağlamaktır. İstikrar için, kredi fiyatlarını yükselterek veya düşürerek (faiz oranlarını değiştirerek) piyasayı yönlendirir ve para değerindeki büyük dalgalanmaları önlemeye çalışır.

İşlem yaptığımız döviz çiftleriyle ilgili olan Merkez Bankası verilerini takip etmek çok önemlidir.

Dünyadaki Bazı Önemli Merkez Bankaları
Federal Reserve	(FED)	ABD Merkez Bankası
European Central Bank	(ECB)	Avrupa Merkez Bankası
Bank of China	(BoC)	Çin Merkez Bankası
Bank of England	(BoE)	İngiltere Merkez Bankası
Bank of Japan	(BoJ)	Japonya Merkez Bankası

ABD Merkez Bankası (FED)

Federal Reserve, ABD merkez bankasıdır. Amerikan Doları basımı ve dağıtımı yetkisine sahiptir. Federal Open Market Commitee(FOMC), FED bünyesindeki Açık Piyasa İşlemleri Komitesi'dir. Para politikalarından sorumlu FED'in en önemli bölümüdür. FOMC yılda 8 defa toplanır. Komite toplantıda ekonomik durumu değerlendirip FED’in para politikalarını belirler. Bu toplantı kayıtları, üç hafta sonra açıklanır. Toplantı notlarında; alınan kararların ardındaki sebepler, üyelerin görüşleri, alınacak tedbirler, faiz kararları ve geleceğe yönelik tahminler yer alır. Bu kayıtlardaki her detay, FED'in para politikası hakkında bilgi vereceği için çok önemlidir.

FOMC Kararlarının Yorumlanması

Faiz Kararları: FED'in faize yönelik verdiği kararlar, doların ve emtiaların fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Örneğin; FED, faizlerin çok düşük seviyelerde tutulması yönünde bir karar almışsa; bu, doları zayıflatacaktır.

Enflasyon: Parasal genişleme, enflasyonun artmasına sebep olabilir. Enflasyonu engellemek için para arzı azaltılır ve faizlerde arttırılır. Enflasyonun yakın vadedeki görünümü parasal genişleme veya daralma hakkında fikir verebilir.

Ekonomik Görünüm: FED, para politikalarını belirlerken istihdam, konut ve imalat sektörü gibi verileri dikkate aldığı için ekonomideki iyileşmeler parasal genişleme beklentilerini azaltacaktır.

Üye Görüşleri: Açık Piyasa Komitesi toplantılarında alınan kararların geniş bir destekle alınıp alınmadığı, FED kararları için önemli bir ipucudur. Çıkan bir karara muhalif üyelerin sayısı fazla ise, bu kararın uzun süre uygulanabileceği hakkında kuşku doğabilir.

Avrupa Merkez Bankası (ECB)

1998 yılında kurulan Avrupa Merkez Bankası (AMB), Avro Bölgesi içinde bulunan ülkelerin para politikasını yönetmekle yükümlüdür. Banka'nın temel görevi, avronun alım gücünü korumak ve avro bölgesinde fiyat istikrarını sağlamak; yüksek istihdam ve devamlı büyüme amacıyla Avrupa Topluluğundaki ekonomik politikanın desteklenmesidir.

Para Birimleri ve Emtialar

Faizler ile Döviz Kurları Arasındaki İlişki

Para birimlerinin fiyatlarını etkileyen en önemli nedenlerden biri o ülkedeki faiz oranlarıdır. Ülkeler arasındaki faiz oranı farkları döviz çiftlerinin (paritelerin) değerlerinin dalgalanmasına yol açar. Uluslararası sermaye faizin az olduğu ülkeden, çok olduğu ülkeye doğru hareket eder. Örneğin, Amerika Merkez Bankası FED faizleri düşük tutup; Avrupa Merkez Bankası (AMB) faizleri arttırırsa, yatırımcılar avro üzerinden faiz geliri elde etmek için dolar satıp, avro almak zorunda kalır ve avroya olan talep artışı avronun değerini arttırıp doların değerini azaltır. Bu da, EUR/USD paritesinin artmasına sebep olur.

Borsalar ile Döviz Kurları Arasındaki İlişki

Borsaların performansı, bağlı oldukları ülkelerin para birimleri üzerinde etkilidir. Borsanın yükselmesi yatırımcı güvenini arttırır. Yabancı yatırımcılar da yerel borsaya ilgi göstermeye başlar. Böylece yerel para birimi daha fazla talep görür ve değer kazanır. Borsanın kötü performans göstermesi, uluslararası yatırımcılar tarafından ekonomik gidişatın kötüleşeceğine dair bir işaret olarak algılanıp daha güvenli limanlara doğru bir sermaye çıkışı başlar ve para birimi değer kaybeder.

Forex piyasalarında, alım yaptığınız ülke para birimine ait borsa iyi performans, satış yaptığınız ülke para birimine ait borsa kötü performans sergiliyorsa bu durum sizin için olumlu bir gelişme olarak değerlendirilebilir.

Amerikan Doları ile Diğer Para Birimleri Arasındaki İlişki

Uluslararası altın, petrol ve birçok emtianın ticareti dolar bazlı yapılır. Bu durum doların rezerv para özelliğinden kaynaklanmaktadır. Aynı şekilde döviz, hazine tahvili, hisse senedi piyasalarında alım-satım işlemlerinde de kullanılır.

Bir ülkedeki ekonominin iyi performans göstermesi durumunda yerel yatırım enstrümanlarına olan yabancı yatırımcı ilgisi artar, ülkeye başta dolar olmak üzere döviz girişi olur. Yerel para birimi değerlenir. Ekonomi kötüye gittiğinde ise rezerv para olan Amerikan doları 'güvenli liman' olarak görülür ve yerel paraya göre değer kazanır.

Amerikan Doları ile Altın Arasındaki İlişki

Altın tarihi bir öneme ve çok çeşitli kullanım alanlarına sahiptir. Aynı zamanda üretimi kısıtlı olması nedeniyle altın popüler bir yatırım aracı olarak görülüyor. Yatırımcılar altını, çoğu zaman enflasyon gibi ekonomik endişelere karşı sığınılabilecek güvenli bir liman olarak görmektedirler. Altın, Amerikan doları ile fiyatlandığı için; dolar ve altın birbirine göre ters orantılı olarak değerlenir. Doların değer kazanması halinde XAUUSD'de düşüşler görülür. Dünya ekonomisindeki genel kötü gidiş veya ABD ekonomisindeki olumsuzluklar yatırımcıların doları bırakıp altın alma eğilimi göstermesine sebep olabilir.

Altın ile Avustralya Doları Arasındaki İlişki

Avustralya, dünyanın önde gelen altın üreticilerinden biridir. Doğal olarak altın fiyatlarının yükseliş göstermesi Avustralya ekonomisini olumlu etkiler ve Avustralya dolarının da değer kazanmasına sebep olur. Böylece AUDUSD paritesi, orta/uzun vadede altın fiyatlarıyla doğru orantılı hareket eder.

Altın ile İsviçre Frangı Arasındaki İlişki

İsviçre, Merkez Bankasının sahip olduğu zengin altın rezervleriyle, ülkenin para birimi olan Frangı desteklemektedir. Altının yükselmesi durumunda İsviçre Frangı da güç kazanacağından, USDCHF paritesinde uzun vadede düşüş olacaktır.

Petrol ile Kanada Doları Arasındaki İlişki

Kanada dünyanın en büyük petrol üreticilerinden biridir. Petroldeki fiyat değişimleri Kanada ekonomisini ciddi olarak etkilemektedir. Petrol ihracatının önemli bir kısmının ABD'ye yapılmasından dolayı USDCAD paritesi de bu durumdan doğrudan etkilenmektedir. Petrolün değer kazanması Kanada dolarının değerini artırır ve USDCAD paritesi düşer.

Foreks Analiz Yöntemleri

Temel Analiz

Ekonomik, politik ve sosyal verilerin piyasa üzerindeki etkileri incelenerek beklentilerin ve yönün belirlendiği analizdir. Özellikle enflasyon, işsizlik oranları, faiz oranları, jeopolitik olaylar ve üretim değerleri gibi temel makro ekonomik faktörler fiyatlar üzerinde etkilidir. Açıklanan veriler her ülkeyi ve bölgeyi aynı oranda etkilemeyebilir. Önemli olan veri sonrası piyasanın daha önce nasıl tepki verdiğini gözlemleyerek gelecek beklentisini oluşturmaktır. Ekonomik veri takvimlerinde önceki değer ve beklenen değer bulunurken açıklanacak değeri analiz edebilmek önemlidir.

Foreks piyasasında temel analiz çok yönlü olmalıdır. Foreks işlemlerinde her zaman iki para birimi olacağı için iki para birimini de ilgilendiren konular incelenmelidir. Hatta çoğunlukla iki para biriminin kullanıldığı ülkeler dışındaki gelişmeler de takip edilmelidir. Örneğin ABD, Avrupa veya Çin’deki önemli bir ekonomik gelişme ya da siyasi gündem değişikliği, tüm para çiftlerini etkileyebilir.

Teknik Analiz

Teknik analiz kullanan yatırımcılar fiyat grafiklerini inceleyerek, fiyatların gelecekteki yönü ve hacmi hakkında tahminler yapar. Fiyat göstergelerinden, formasyonlarından yararlanılır. Geçmiş piyasa bilgileri grafiklerde yıllık, aylık, günlük ve daha küçük zaman dilimlerinde incelenebilir.

Temel analiz ekonomik olayları sebep sonuç ilişkisiyle incelerken; teknik analiz fiyat hareketlerinden çıkarımlar yapmaya çalışır.

Psikolojik Analiz

Foreks piyasalarında, diğer piyasalarda olduğu gibi bireysel ve kitlesel olarak psikoloji faktörü büyük rol oynamaktadır. Yatırımcılar ister temel analiz, ister teknik analiz kullanarak işlem yapmak istesinler, son kararlarını vermelerinde psikolojileri önemli etkiye sahiptir. Bilinen finans kuralına göre piyasada beklentiler satın alınır, gerçekleşmeler satılır. Buradaki beklentiler psikolojiden bağımsız düşünülemez.

Her üç analizi de birlikte yapmak daha isabetli kararlar almanıza yardımcı olacaktır.